„Miedzierza wczoraj i dziś” to książka popularno-naukowa poświęcona miejscowości Miedzierza. Przedstawia panoramę jej dziejów od 1364 roku do współczesności. Podejmuje takie tematy jak: właściciele Miedzierzy, historia kościoła i parafii, walki o niepodległość, życie polityczne, społeczne i gospodarcze, instytucje, urzędy i organizacje społeczne, szkolnictwo. Książka zawiera ponad 200 zdjęć i ilustracji, 9 map oraz wiele różnych dodatków takich jak słowniczek gwary miedzierskiej czy wskazówki dla tych, którzy poszukują przodków z Miedzierzy. Publikacja skierowana jest przede wszystkim do mieszkańców Miedzierzy oraz do tych, którzy wywodzą z niej swoje korzenie. Może być także ciekawa i przydatna dla osób, zgłębiających historię Konecczyzny oraz regionu świętokrzyskiego.
Z książki czytelnik dowie się między innymi:
1. Który z właścicieli Miedzierzy…
– „od swojej młodości dniem i nocą obrażał Pana Boga”?
– przyczynił się do uchwalenia w Polsce aktu zabraniającego stosowania tortur w procesach o czary?
– był właścicielem słynnych publicznych łazienek w Warszawie?
– był szwagrem wiceprezesa Banku Polskiego?
– zyskał sławę najlepszego destylatora po Moskwę i Petersburg?
2. Co znaczy „merkot”, „nielusy”, „posiasny”?
3. Jakich odkryć w Miedzierzy i okolicy dokonali archeologowie i detektoryści?
4. Kim był partyzant pochowany w 1944 roku na miedzierskim cmentarzu?
5. Jak wyglądały miedzierski folwark, browar i karczma w 1835 roku?
6. Ile dni pańszczyzny odrabiali miedzierscy chłopi?
7. Dlaczego proboszcz Szczepaniak odszedł z parafii?
8. Co różne źródła mówią o „żołnierzu wyklętym” z Miedzierzy Edwardzie Szewczyku?
9. Dlaczego w dwudziestoleciu międzywojennym nie powstała w Miedzierzy szkoła naprzeciwko kościoła?
10. Jak znaleźć informacje o swoich przodkach żyjących w parafii Miedzierza?
Recenzentem książki „Miedzierza wczoraj i dziś” jest prof. UJK dr hab. Jerzy Gapys.
„Miedzierza wczoraj i dziś” to książka, która powstała z potrzeby serca. Z potrzeby ocalenia świata, który powoli odchodzi w niepamięć. Miedzierza – gdzie sięgają korzenie rodzinne Autorki – to wieś z wielowiekową i bogatą historią. Praca jest pierwszą i udaną próbą monograficznego ujęcia dziejów tej koneckiej miejscowości. Opracowanie, mimo statusu dzieła popularnonaukowego, oparte jest na solidnej bazie źródłowej (materiały archiwalne, źródła drukowane, wspomnienia, relacje i prace naukowe) i napisane w zgodzie z warsztatem badawczym historyka. Podawane fakty, zdarzenia czy opisywane procesy oraz zjawiska są bardzo dobrze udokumentowane. Narracja pracy jest płynna i interesująco prowadzona. Tekst został ubogacony cytatami ze wspomnień czy relacji, które dodają kolorytu książce. Wartość samą w sobie stanowią ilustracje i zdjęcia oraz aneks, w którym odnajdujemy wiele cennych źródeł.
To publikacja nie tyle regionalna, co mieszcząca się w zakresie tzw. mikrohistorii, której głównym nurtem jest opis dziejów poszczególnych jednostek, rodów, rodzin, instytucji i organizacji. Stąd w opracowaniu znajdziemy opis początków Miedzierzy, panoramę właścicieli wsi i osób publicznych, poczet proboszczów oraz ludzi zasłużonych dla regionu. Poznajemy dzieje kościoła i parafii, szkolnictwa i organizacji społecznych i kulturalnych. Na kartach pracy mowa jest też o rozwoju rolnictwa, hutnictwa, rzemiosła i handlu. Opisano też udział miejscowej ludności w życiu politycznym i zrywach narodowowyzwoleńczych. Wreszcie zaprezentowano współczesność Miedzierzy. Niekwestowaną wartością książki jest bogata faktografia, w której czytelnik, zwłaszcza ten z Miedzierzy i okolicy, znajdzie nazwiska swoich krewnych, znajomych czy po prostu ludzi zasłużonych. Jest to publikacja, do której zapewne sięgać będą i regionalności przy badaniu innych miejscowości o równie bogatej historii jak Miedzierza.
prof. UJK dr hab. Jerzy Gapys